Στις 24 Νοεμβρίου 2010 πραγματοποιήθηκε, στο αμφιθέατρο του Τμήματος, ανοιχτή συζήτηση υπό την αιγίδα του Συλλόγου Αποφοίτων και με τη συμμετοχή μελών της ΕΠΕ, ΕΠΥ και ΠΕΚΑΠ.
Οι συμμετέχοντες
Η ΕΠΕ (Ένωση Πληροφορικών Ελλάδας) δέχεται ως μέλη τους πτυχιούχους ή διπλωματούχους τμήματων Πληροφορικής ΑΕΙ και ΤΕΙ, κι εργάζεται «για την προαγωγή της Πληροφορικής». Από τα κυριότερα θέματα που την απασχολούν είναι η πίεση για την ίδρυση Εθνικού Επιμελητηρίου Πληροφορικής, κάτι στο οποίο βρίσκει αντίθετο το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. Έχει τον πιο αυστηρό ορισμό του «πληροφορικού» σε σχέση με τις άλλες οργανώσεις. Δέχεται ως μέλη απόφοιτους Τμημάτων Πληροφορικής και Τμημάτων Μηχανικών Πληροφορικής, καθώς και των κατευθύνσεων Πληροφορικής (αποκλειστικά) Τμημάτων Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών.
Το eΤΕΕ (Τμήμα Πληροφορικής κι Επικοινωνιών Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας), που αναφέρθηκε στη συζήτηση αλλά δε συμμετείχε σε αυτή, ιδρύθηκε από το ΤΕΕ για να «προάγει αποτελεσματικά το θεσμικό ρόλο του ΤΕΕ ως τεχνικού συμβούλου της Πολιτείας και στον χώρο της Πληροφορικής και Επικοινωνιών» (παίζοντας έμμεσα το ρόλο ενός Επιμελητηρίου Πληροφορικής, χωρίς να αναγνωρίζεται θεσμικά ως τέτοιο). Δέχεται ως μέλη τις ίδιες κατηγορίες που δέχεται και η ΕΠΕ, αλλά επιπλέον τους Ηλεκτρονικούς/Ηλεκτρολόγους Μηχανικούς ακόμη κι αν δεν έχουν ειδίκευση στην Πληροφορική (η ΕΠΕ απαιτεί να έχουν κατεύθυνση Πληροφορικής στο δίπλωμά τους), μηχανικούς με 2 χρόνια εμπειρία στην Πληροφορική, και μέλη ΔΕΠ Τμημάτων Πληροφορικής.
Η ΕΠΥ (Ελληνική Εταιρεία Επιστημόνων και Επαγγελματιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών) δέχεται ως μέλη αποφοίτους Τμημάτων Πληροφορικής, αποφοίτους άλλων τμημάτων με επαγγελματική εμπειρία στην Πληροφορική και μέλη ΔΕΠ Τμημάτων Πληροφορικής. Διοργανώνει τον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Πληροφορικής και υποστηρίζει τις συμμετοχές στις Βαλκανιάδες και Ολυμπιάδες Πληροφορικής.
Η ΠΕΚΑΠ (Πανελλήνια Ένωση Καθηγητών Πληροφορικής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης) δέχεται ως μέλη μόνο καθηγητές Πληροφορικής των κλάδων ΠΕ-19 και ΠΕ-20, και υπερασπίζεται τα επαγγελματικά δικαιώματα των καθηγητών Πληροφορικής.
Η ομιλία του Προέδρου του Συλλόγου που εισήγαγε την ανοιχτή συζήτηση ακολουθεί, ενώ μπορείτε να δείτε και τις διαφάνειες που χρησιμοποιήθηκαν. Στη συνέχεια παραθέτουμε μια σύνοψη των απόψεων που ακούστηκαν.
Εισαγωγή
Καλησπέρα, ονομάζομαι Δημήτρης Ράπτης, είμαι ο Πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων του Τμήματος Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών και θέλω να σας καλώς ορίσω στην αποψινή ανοιχτή συζήτηση με θέμα την «Ταυτότητα και τις Επιδιώξεις του Πληροφορικού σήμερα».
Σε μια προσπάθεια να κάνουμε την εκδήλωση ανοιχτή απευθύναμε κάλεσμα σε αρκετά πανεπιστημιακά ιδρύματα και σωματεία του χώρου της Πληροφορικής αλλά και στο Υπουργείο Παιδείας, αφού θα σχολιάσουμε και κάποιες προωθούμενες μεταρρυθμίσεις του.
Θα συζητήσουμε διάφορα θέματα σήμερα, σκοπός μου όμως εδώ είναι να κάνω απλώς μια εισαγωγή για να μπορέσουμε να περάσουμε μετά στο ψητό, που είναι βέβαια να ακουστούν οι δικές σας απόψεις και να γίνει συζήτηση.
Θα συστήσω αρχικά λίγο σύντομα το Σύλλογό μας: ιδρυθήκαμε το 2009 κι αριθμούμε σήμερα περί τα 200 μέλη, και στόχοι μας είναι να ενισχύσουμε τη δικτύωση των αποφοίτων μας και να βοηθήσουμε στη διασύνδεσή τους με την αγορά εργασίας, κάτι που κυνηγάμε με διάφορες εκδηλώσεις και συνεχή διαδικτυακή παρουσία μας. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο site μας.
Ποιοι είμαστε όμως οι Πληροφορικοί; Σύμφωνα με τη wikipedia ασχολούμαστε με τα θεωρητικά θεμέλια των υπολογισμών αλλά *και* με την τεχνική υλοποίησή τους. Ίσως το μόνο σίγουρο είναι ότι ελάχιστη σχέση έχουμε με την εικόνα που έχει η κοινωνία για μας ως “κομπιουτεράδες”. Χαρακτηριστικό είναι άλλωστε το απόφθεγμα του Dijkstra ότι η πληροφορική έχει τόση σχέση με τον υπολογιστή όση και η αστρονομία με το τηλεσκόπιο.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Υπουργείου Παιδείας (βλέπε σχετικά) υπάρχουν στην Ελλάδα πάνω από 60 τμήματα νέων τεχνολογιών γενικά, από τα οποία ασχολούνται συγκεκριμένα με την Πληροφορική 21 ΑΕΙ και 12 ΤΕΙ. Οι απόφοιτοι εκτιμώνται σήμερα στους 50.000. Aυτοί μπορούν να κάνουν πληθώρα εργασιών. Στα στοιχεία που δίνει το Υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ, βλέπουμε θέσεις από απλούς computer operators και desktop publishers μέχρι system administrators και προγραμματιστές, ενώ βέβαια υπάρχουν και οι computer science teachers, οι καθηγητές πληροφορικής στα σχολεία, που αντιμετωπίζουν διάφορα ζητήματα.
Ένα είναι τα πιστοποιητικά γνώσεων χειρισμού υπολογιστή που μπορεί σήμερα να δώσει ο καθένας που έχει κάποτε πάρει ένα μάθημα χρήσης Word στο πανεπιστήμιό του. Διαφαίνεται επίσης μια γενικότερη απαξίωση της πληροφορικής στο λύκειο, με πρόσφατες διαρροές του υπουργείου, με το διορισμό ασχέτων με το αντικείμενο καθηγητών και άλλα για τα οποία αναμφισβήτητα η Πανελλήνια Ένωση Καθηγητών Πληροφορικής θα μπορεί να μας πει περισσότερα. Ένα από τα θέματα που θέλουμε να συζητήσουμε μαζί σας και με την Ένωση είναι και ποια θέση θέλουμε, αν θέλουμε, να έχει η επιστήμη της Πληροφορικής στο λύκειο.
Επίσης θέλουμε να θίξουμε και το θέμα της παιδαγωγικής επάρκειας με την οποία έχει ασχοληθεί αρκετά ο Σύλλογός μας, η οποία σήμερα δίνεται επιλεκτικά σε συγκεκριμένα τμήματα, περιορίζοντας δραματικά τους υποψήφιους καθηγητές. Το Υπουργείο έχει ανακοινώσει κάποιες κινήσεις προς την κατεύθυνση επίλυσης του θέματος, και θα θέλαμε τις απόψεις σας πάνω σε αυτές.
Στα επαγγελματικά δικαιώματα γενικότερα, βασικό ζήτημα είναι αυτό του υποτιθέμενου “ανταγωνισμού” μας με τους μηχανικούς (βλέπε σχετικά εδώ κι εδώ). Ο Σύλλογός μας έχει ασχοληθεί με πολλές προκηρύξεις που ζητάνε συγκεκριμένα μηχανικούς για θέσεις που κάλλιστα, κι ίσως και καλύτερα σε κάποιες περιπτώσεις, θα μπορούσαν να καλύψουν και απόφοιτοι πληροφορικής.
Ένας διακαής πόθος των πληροφορικών είναι η ίδρυση ενός Εθνικού Επιμελητηρίου, που θα μπορεί να προωθεί μια Εθνική Στρατηγική για την Πληροφορική και να βοηθήσει να εκσυγχρονίσει τον Δημόσιο Τομέα και να τον φέρει στον 21ο αιώνα. Φαίνεται σε αυτό να μας πηγαίνει “κόντρα” το ΤΕΕ, αλλά θα δούμε αν ίσως δεν είμαστε τελικά τόσο αντίθετοι όσο απλώς ασχολούμαστε με διαφορετικά πράγματα και κακώς γινόμαστε αντίπαλοι. Με μεγάλο ενδιαφέρον θα ακούσουμε τις απόψεις των συναδέλφων από την Ένωση Πληροφορικών Ελλάδος πάνω στο θέμα.
Σχετικά με την επιχειρηματικότητα τώρα, θέμα που είναι πολύ της μοδός αυτήν την εποχή, η κατάσταση μέχρι στιγμής ήθελε τη γραφειοκρατία να εκμηδενίζει ό,τι πλεονεκτήματα μπορεί να είχε μια νέα επιχείρηση πληροφορικής σε σχέση με άλλους κλάδους, θέτοντας αναχρονιστικές και παράλογες απαιτήσεις. Διαφαίνονται κάποια πρώτα βήματα αλλαγής από την Κυβέρνηση, με κάποιες κινήσεις διευκόλυνσης κι υποστήριξης της επιχειρηματικότητας, με venture capital κι επιδοτήσεις, που θα συζητήσουμε αν τελικά είναι για καλό ή για κακό.
Μια αναφορά τώρα γενικά στον κλάδο μας, τα στοιχεία που δείχνουμε για την συνολική ανεργία είναι από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία και φαίνεται καθαρά μια κατακόρυφη αύξηση από το 2009 και μετά. Στοιχεία συγκεκριμένα για τον κλάδο μας δεν υπάρχουν, βρήκαμε όμως για την Βρετανία ότι η ανεργία σε πρόσφατους αποφοίτους πληροφορικής (αυτούς δηλαδή που δεν έχουν συμπληρώσει χρόνο από την αποφοίτησή τους) κυμαίνεται σε ποσοστό 17,5%, σε σχέση με περίπου 10% για άλλους κλάδους. Αυτός ο αριθμός μπορεί να είναι ενδεικτικός για την κατάσταση στην Ελλάδα ή για τις μέλλουσες προοπτικές του κλάδου, ή μπορεί και όχι. Σίγουρα θα θέλουμε την άποψη όσων από εσάς είναι πιο ενεργοί στον εργασιακό χώρο σχετικά.
Εδώ ολοκληρώνω τα όσα είχα εγώ να σας παρουσιάσω, θα ακούσουμε τώρα με πολύ ενδιαφέρον τις δικές σας τοποθετήσεις.
Σύνοψη
Ως Πρόεδρος του Τμήματος, ο κος Γεωργιάδης είχε την τιμή να μιλήσει πρώτος κι αναφέρθηκε κι αυτός στην εμπειρία του από φωτογραφικές προκηρύξεις από οργανισμούς που προτιμούν μηχανικούς. Τάχθηκε επίσης υπέρ μιας κοινής πορείας σωματείων και πανεπιστημιακών Τμημάτων για ένα Επιμελητήριο Πληροφορικής.
Ο κος Λεοντιάδης, μέλος ΕΠΕ, επαίνεσε τον κο Γεωργιάδη και το Τμήμα μας συνολικά για την ενεργή συμμετοχή του στις σχετικές ζυμώσεις και συζητήσεις, αλλά εξέφρασε τον προβληματισμό του για την υποστήριξη που παρέχουν τα υπόλοιπα Τμήματα Πληροφορικής της χώρας -που δεν φαίνεται να δείχνουν το ίδιο ενδιαφέρον.
Ο κος Μάλαμας, Γενικός Γραμματέας της ΠΕΚΑΠ, με παρέμβασή του έθεσε κάποια θέματα σχετικά με την πρωτο- και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Συγκεκριμένα, η προσθήκη μαθήματος πληροφορικής στα ολοήμερα δημοτικά δημιουργεί νέες θέσεις δασκάλων, που όμως πληρώνονται με απόσπαση καθηγητών από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση αντί με νέες προκηρύξεις, δημιουργώντας ερωτήματα για την καταλληλότητα των καθηγητών στις νέες θέσεις τους. Αναφέρθηκε επίσης στο πάγιο αίτημα της ΠΕΚΑΠ να αυξηθούν οι ώρες πληροφορικής στο Γυμνάσιο από μία σε δύο ώρες την εβδομάδα, και ενημέρωσε σχετικά με το σχέδιο του Υπουργείου Παιδείας για το νέο Λύκειο που διέρρευσε, που δεν περιλαμβάνει Πληροφορική. Η Υπουργός βέβαια είπε πως η διαρροή ήταν ένα από τα πολλά σχέδια που μελετά του Υπουργείο, και διαβεβαίωσε πως το νέο Λύκειο θα περιλαμβάνει οπωσδήποτε την επιστήμη μας, αλλά ο κος Μάλαμας θεωρεί απαραίτητη την την εγρήγορση παρ’όλ’αυτά.
Τέλος, απεύθυνε κάλεσμα σε eΤΕΕ, ΕΠΕ, ΕΠΥ για κοινή ανακοίνωση υπέρ μαθημάτων Πληροφορικής με βαρύτητα στο Λύκειο, ενώ συμπαρατάχθηκε και με το Σύλλογό μας στο θέμα της παιδαγωγικής επάρκειας του Τμήματος ΔΤΨΣ Πειραιά.
Σε αυτό το σημείο ο Πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων έκανε μια παρέμβαση για να αναφέρει τα σχέδια του Υπουργείου για την παιδαγωγική επάρκεια, που περιλαμβάνουν ξεχωριστό κύκλο σπουδών με παιδαγωγικά μαθήματα στα Τμήματα, δίνοντας τη δυνατότητα για απόκτηση παιδαγωγικής επάρκειας ατομικά σε όσους φοιτητές παρακολουθήσουν τον κύκλο σπουδών. Με το υπάρχον πλαίσιο οι υποψήφιοι εξετάζονται σε μαθήματα παιδαγωγικής στον ΑΣΕΠ, κάτι που δεν εγγυάται ότι όντως έχουν τις ικανότητες να διδάξουν. Επιπλέον, οι απόφοιτοι του ΔΤΨΣ Πειραιά αριθμούν ήδη τους 2000 και πάνω, μονοπωλώντας τις καθηγητικές θέσεις. Δείτε και σχετικές δημοσιεύσεις στη σελίδα του Συλλόγου.
Αναφέρθηκε και το παράδειγμα του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Κρήτης που ήδη έχει προχωρήσει στην υλοποίηση ενός τέτοιου κύκλου σπουδών, τον οποίο μπορεί να παρακολουθήσει οποιοσδήποτε φοιτητής ή απόφοιτος του Τμήματος το θελήσει. Ο κος Γεωργιάδης είπε πως μαζί με τον κο Πασχάλη μελετούν αλλαγές στο πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος, κι εξετάζουν και την πιθανότητα να υπάρχει μια ανεξάρτητη δέσμη με τα 5 παιδαγωγικά μαθήματα που περιλαμβάνονται τώρα στον οδηγό σπουδών, ώστε να ικανοποιηθούν τα ζητούμενα του Υπουργείου και να μπορούν οι φοιτητές μας να αναζητήσουν θέση ως καθηγητές σε σχολεία.
Η συζήτηση έπειτα στράφηκε στο θέμα του επιμελητηρίου πληροφορικής, και τέθηκε το ερώτημα, δεδομένου της άρνησης (εδώ και αρκετά χρόνια) της πολιτικής ηγεσίας στην ίδρυσή του, αν θα έπρεπε να γίνει μια αλλαγή στρατηγικής και συνεργασία με τον υπάρχοντα θεσμό του ΤΕΕ/eΤΕΕ. Ο κος Τσίγκος, ιδρυτικό μέλος της ΕΠΕ και Πρόεδρος της ΕΣΥΝΕ (Ομοσπονδία Ελληνικών Συνδέσμων Νέων Επιχειρηματιών), αντέτεινε σε αυτήν την πρόταση ότι το ΤΕΕ έχει κάποιες παρωχημένες αντιλήψεις για την τεχνολογία, και για παράδειγμα δεν δέχεται στους κόλπους του τους πληροφορικούς ως βασική ειδικότητα (μηχανικοί πληροφορικής), παρά μόνο ως υπο-ειδικότητα. Η ίδρυση του eΤΕΕ (για το οποίο σχολίασε πως δεν υπάρχει ιδρυτική συνέλευση, κι άρα είναι αμφίβολη η νομική υπόστασή του) δεν μπορεί, είπε, να υποκαταστήσει την ανάγκη πλήρης ενσωμάτωσης των μηχανικών πληροφορικής στο μεγαλύτερο τεχνικό επιμελητήριο της Ελλάδας. Συνολικά, θεώρησε ότι οι κινήσεις του ΤΕΕ περισσότερη ζημιά παρά καλό κάνουν, ενώ η συντεχνιακή και προστατευτική στάση του οδήγησε εν πολλοίς τη χώρα στη σημερινή της κατάσταση. Τόνισε την ανάγκη ύπαρξης επιμελητηρίου με αρμοδιότητα την αδειοδότηση εταιριών κι επαγγελματιών που θα υπογράφουν έργα πληροφορικής.
Ο κος Δαλιάνης, μέλος ΕΠΕ, αναφέρθηκε στον κατακερματισμό που παρατηρείται στην εκπροσώπηση των πληροφορικών (με το πλήθος σχετικών σωματείων που χωρίζονται από «σκοπιμότητες»), και στην έλλειψη συντονισμένων προσπαθειών από την πανεπιστημιακή κοινότητα. Αφού επαίνεσε κι αυτός τον κο Γεωργιάδη για το ενδιαφέρον του, του πρότεινε να αναλάβει πρωτοβουλία για κάλεσμα όλων των Τμημάτων Πληροφορικής της Ελλάδας σε συζήτηση σχετικά με το θέμα των μηχανικών πληροφορικής. Ένα τέτοιο κοινό ανακοινωθέν, σχολίασε, θα έλυνε ίσως και παιδαγωγικά ζητήματα, όπως αυτό της επάρκειας. Τέλος, παρατήρησε την έλλειψη παραγωγικής δραστηριότητας στο χώρο της Πληροφορικής στην Ελλάδα, εν αντιθέσει με άλλες χώρες.
Σχετικά με την παραγωγική δραστηριότητα ο κος Τσίγκος, με την εμπειρία του από την ΕΣΥΝΕ, σχολίασε πως πρέπει να γίνουν τρία απαραίτητα για να μεταστραφεί η κατάσταση: πρώτον, να υπάρχει διαθέσιμο venture capital στην Ελλάδα, ώστε να χρηματοδοτούνται νέες επιχειρήσεις, δεύτερον, να δικτυώνονται και να ενθαρρύνεται η δικτύωση νέων επιχειρηματιών, και τρίτον, να αναπτυχθεί μια κουλτούρα επιχειρηματικότητας, αντίστοιχη -σε μικρότερη κλίμακα- αυτής που επικρατεί στη Silicon Valley.
Κάλεσε τους φοιτητές που θέλουν να ασχοληθούν με επιχειρηματικότητα να μην προχωρήσουν στα τυφλά, αλλά να διαγνώσουν πού υπάρχει ανάγκη στην κοινωνία ώστε να παράγουν ένα προϊόν που θα είναι χρήσιμο. Αναφέρθηκε σε παράδειγμα δικής του εταιρίας, που έφτιαξε ένα τεχνολογικά άρτιο σύστημα e-voting, το οποίο όμως απεδείχθη άχρηστο γιατί δεν κάλυπτε κάποια υπαρκτή ανάγκη. Είναι απαραίτητη, είπε, η προϊοντική σκέψη για την παραγωγή κι, εξίσου σημαντικό, εξαγωγή προϊόντων.
Απολογισμός
Από πλευράς μας θεωρούμε την εκδήλωση επιτυχημένη, αφού παρευρέθηκαν περί τα 60 άτομα. Από τις απόψεις που συγκεντρώσαμε εξάγαμε αρκετά χρήσιμα σχόλια που θα λάβουμε υπόψη σε μελλοντικές εκδηλώσεις. Θα σας περιμένουμε εκεί, κι ευχαριστούμε και πάλι όσους ήταν μαζί μας.
Πριν μια εβδομάδα, στην ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα εκδηλώσεων του Microsoft Innovation Center, πραγματοποιήθηκε το 
